Toplumun her ÅŸeyden önce, kiÅŸilerin birbirine “güven ve iyi zan beslemek” ilkesine muhtaç olduÄŸu açıktır.
Çünkü insanlar, birbirlerine güvenmez ve birbirleri hakkında iyi zanda bulunmazlarsa, sosyal hayatlarını sürdüremez ve sorunlarını birbirlerinin yardımıyla halledemezler. Ä°slam kendi takipçileri arasında “güven” ilkesini yaygınlaÅŸtırmak ve onu saÄŸlam bir temele oturtmak için, onların birbirleri hakkında kötü düşünmek; birbirlerine karşı su-i zanda bulunmaktan sakındırmış ve bunu bir suç bilmiÅŸtir. Kur’an-ı Kerim’de Allah, bu konuda şöyle buyuruyor:
“Ey iman edenler! Zannın birçoÄŸundan kaçının; çünkü zannın bir kısmı günahtır. ” Hucurat suresi, 12. ayet.
Hz. Ali (a.s) buyuruyor ki:
“Ä°yi insanın hakkında kötü zanda bulunmak, en kötü günah ve en çirkin zulümdür.”Gurer’ül-Hikem, c.1, s.433.
Yine buyuruyor ki:
“Güvenilir kimse hakkında zanla hüküm vermek, adalet deÄŸildir. ” Nehc’ül-BelaÄŸa, s.1174.
İslam, din kardeşimizin sözlerini iyiye yorumlamamızı emreder. Hz. Ali (a.s) buyuruyor ki:
“Birinin aÄŸzından çıkan bir söze iyi bir mana yükleyebildiÄŸin halde onu kötüye yorma.”Nehc ‘ül-BelaÄŸa, s.1244.
Ä°slam, birbiri hakkında iyi zanda bulunmayı Müslümanların birbirine karşı olan haklarından saymıştır. Ä°mam Sadık (a.s) buyuruyor ki: “Müminin, mümin kardeÅŸi üzerindeki haklarından biri de onu yalanlamamasıdır.” Usul’ü-Kâfi, s.394.
İslam, kötü zanda bulunmayı, kötü ve habis insanların sıfatları olarak sayar. Hz. Ali (a.s) buyuruyor ki:
“Kötü insan, baÅŸkaları hakkında da iyi düşünmez; çünkü herkesi kendisi gibi zanneder. ” Gurer’ül-Hikem, c.1, s.80.
Şunu da bilmek gerekir ki, Müslümanlar, kötü zanna sebep olabilecek işleri yapmamalı, böyle bir durumla karşılaştıkları zaman da gereken açıklamayı yapmalıdırlar.
Bu sebepledir ki, Hz. Peygamber (s.a.a), Safiyye ismindeki zevcesiyle konuÅŸtuÄŸu bir sırada Ensar’dan biri oradan geçince Peygamber (s.a.a) ona: “Bu benim zevcem Safiyye’dir.” dedi. O adam: “Ya Resulullah, ben sizin hakkınızda hayırdan baÅŸka bir ÅŸey düşünebilir miyim?” deyince: “Åžeytan, insanın damarlarında dolaÅŸan kan gibi insanoÄŸlunun kalbine nüfuz eder, sana da nüfuz etmesinden korktum.” buyurmuÅŸtur. Cami’us-Saadet, c,1s.283
İslam, gıybet etmek, gıybet dinlemek, insanların şahsi işleri hakkında tecessüs (gizli araştırma) yapmak vb. gibi Müslümanların birbirlerine karşı kötü zanda bulunmasına sebep olabilecek her şeyi şiddetle yasaklamıştır. Başkaları hakkında su-i zan kötü sıfatlardan biridir bundan lütfen sizde bundan kaçının, toplumsal barış ve güven ortamının oluşmasına katkı sağlayın.
Selam ve Dua ile
